Tekst do tego odcinka poradnika jest pisany z jesienią. Jak co roku w tym czasie pojawia się mnóstwo pytań dotyczących możliwości prowadzenia robót murarskich w warunkach obniżonych temperatur. Inwestorzy chcą w ten sposób wykorzystać jeszcze sprzyjającą aurę, gdy temperatury oscylują około temperatury 0°C, chcą również skorzystać z obecności wykonawców, których mają na swojej budowie. Również wykonawcy chcą w ten sposób dotrzymać umówionych terminów robót i uniknąć przestojów na budowie. Warunki pogodowe w tym czasie jednak nie zawsze spełniają wymagania, jakie powinny panować w trakcie robót murarskich (i nie tylko murarskich). Podpowiadamy zatem, co można zrobić, by prace były wykonane prawidłowo. Również ostrzegamy przed konsekwencjami nieodpowiednich decyzji.
Roboty w warunkach obniżonych temperatur
Za normalne warunki wykonania większości robót na budowie, w tym murowania, uważa się wykonywanie robót w temperaturze z przedziału +5°C do 25°C. W takich warunkach zaprawa murarska zarówno tradycyjna jak i zaprawa do cienkich spoin mają najlepsze warunki do wiązania. Gdy temperatura spada do około 0oC lub poniżej woda w świeżej zaprawie zaczyna zamarzać i proces wiązania zostaje przerwany. Zatem murowanie w takich temperaturach staje się ryzykowne. Efekt może być taki, że bloczki będą tylko poukładane w murze bez zespojenia za pomocą zaprawy, co jest istotą konstrukcji murowych.
Co zatem można zrobić?
Trzeba podejść odpowiedzialnie, mając na uwadze konsekwencje. Po pierwsze trzeba monitorować sytuację pogodową na budowie oraz prognozy pogody, należy też reagować, podejmując odpowiednie decyzje. Po drugie dobrze jest zastosować wyroby, które umożliwiają prace w niekorzystnych warunkach. W przypadku murowania w łagodnych warunkach zimowych jest to odpowiednia zaprawa murarska np. zaprawa murarska SOLBET do cienkich spoin do betonu komórkowego – zimowa 0.7. Ważne jest też zastosowanie się do zaleceń, które – jeśli się łącznie stosuje, stworzą warunki, że roboty będą właściwie wykonane.
Murowanie zimą – ważne zalecenia
- Elementy murowe i górne powierzchnie wcześniej wymurowanych murów, których murowanie ma być kontynuowane nie mogą być pokryte śniegiem ani szronem. Niedopuszczalne jest prowadzenie prac murarskich za pomocą przemarzniętych bloczków i na przemarzniętych murach.
- Bloczki nie powinny być przechowywane w temperaturze niższej niż -2°C przez okres dłuższy niż 24 godziny. Najlepiej, jeśli będą przechowywane do momentu rozpoczęcia prac murarskich w ofoliowanych paletach w temperaturze dodatniej.
- Jeśli zaprawa zimowa ma być stosowana w temperaturze niższej niż +5°C do rozrobienia suchej mieszanki zaleca się użycie ciepłej wody.
- Rozrobiona w wiadrze zaprawa zimowa powinna być chroniona przed niską temperaturą, co zagwarantuje zachowanie jej właściwości roboczych.
- Jeżeli podczas murowania temperatura może spaść poniżej 0°C, prowadzenie robót należy przerwać.
- Murowania nie można prowadzić na otwartej, nieosłoniętej przestrzeni podczas bezpośrednich opadów atmosferycznych.
- Dopiero po upływie 8 godzin od zastosowania zaprawy zimowej dopuszczalny jest spadek temperatury do -5°C.
- Świeży mur należy chronić przed przemrożeniem i zawilgoceniem. Zaleca się, aby świeżo wymurowane ściany zostały osłonięte za pomocą osłon brezentowych. W zależności od warunków pogodowych zaleca się również stosowanie nagrzewnic rozprowadzających równomiernie ciepłe powietrze pod osłoniętymi kurtynami.
- Przed przystąpieniem murowania zaleca się dokonania prób związania wcześniej wymurowanych bloczków. Dzień wcześniej wymurowane bloczki należy sprawdzić uderzając bocznie powierzchnie bloczków młotkiem z gumowym obuchem i obserwując, czy bloczki się nie odspajają. Jeśli się odspoją, to będzie oznaczać, że zaprawa nie związała i mur należy rozebrać do miejsca, w którym bloczki się nie odspajają.
To najważniejsze wskazówki murowania. Widać, jak trzeba uważać przy murowaniu w warunkach obniżonych temperatur. Również widać, że murowanie jest jeszcze możliwe w temperaturach bliskich 0°C. W niższych niestety jest ryzyko, że się to nie powiedzie. Chociaż w ostatnich latach zimy są bardzo łagodne i można prowadzić roboty bez przerw, bo warunki są sprzyjające. Niemniej jednak warto wiedzieć, na co należy zwrócić uwagę wykonując roboty w takich okolicznościach.
Od kierownika budowy – autora:
To, co zauważyłem na budowach w czasie, kiedy wchodzimy w okres niskich temperatur, to bagatelizowanie warunków pogodowych. Przyczyna tkwi w tym, że często inwestorzy nakładają presję na wykonawców, albo na odwrót. Jest to zrozumiałe, bo każda z tych stron ma w tym swój interes, ale żadna się nie zastanawia, że konsekwencje ponoszą obie strony. Często nawet ustalenia między nimi o prowadzeniu robót w niewłaściwych warunkach są dokonywane poza wiedzą kierownika budowy. Jednak wykonane roboty w niewłaściwych warunkach – jeśli się powiodą, to wg mnie tylko kwestia szczęścia i sprzyjających okoliczności. Jeśli jednak dojdzie do sytuacji, że roboty zostaną wykonane nieprawidłowo, to zarówno inwestor jak i wykonawca narażają się na konsekwencje. Przede wszystkim warunki brzegowe, a więc warunki wykonania nie były spełnione. Oznacza to, że jakiekolwiek rozważanie, co było źle wykonane, a co dobrze jest od razu przerwane. Nie ma wówczas dyskusji, że temperatura poniże zera, to prawie zero, albo wręcz to temperatura dodatnia. W takich sytuacjach najczęściej należy wykonać roboty od nowa, bo to co jest wykonane się nie nadaje. Pamiętajmy więc, że to, co zostanie wykonane i w jakich warunkach ma znaczenie. Też pamiętajmy, że decyzja o prowadzeniu prac w obniżonej temperaturze powinna być podjęta przez osobę odpowiedzialną za budowę i udokumentowana wpisem do dziennika budowy.
